Geopark Archipelag Viški
Geopark
Geopark Archipelag Viški
Rajska oaza Basenu Morza Śródziemnego
Wyspa Vis wraz z okolicznymi wysepkami Biševo, Sveti Andrija, Brusnik, Jabuka i Palagruža tworzą wyjątkowy obszar geograficzny obejmujący stanowiska dziedzictwa geologicznego i unikatowe krajobrazy, który znajduje się na liście geoparków UNESCO. Jest to drugi tego typu geopark w Chorwacji obok Geoparku Papuk.
Archipelag Vis jest obszarem atrakcyjnym geologicznie ze względu na formacje skalne o ciekawym pochodzeniu geologicznym. Część archipelagu, szczególnie tę wokół tzw. czarnej piramidy adriatyckiej, wyspy Jabuka oraz wyspy Brusnik, a także środkową część wyspy Vis, tworzą skały wulkaniczne, które powstały 220 milionów lat temu, co sprawia, że są one najstarsze na Adriatyku, w odróżnieniu od innych wysp adriatyckich zbudowanych ze skał osadowych.
Stanowiska dziedzictwa geologicznego tego archipelagu to również wulkaniczne wyspy Jabuka i Brusnik, zatoka Stiniva oraz Jaskinia Zielona (Zelena špilja) na wyspie Ravnik. Wyspa Jabuka znajduje się 30 mil od Komižy, a tworzą ją skały magmowe. Żeglowanie w tym akwenie jest dość niebezpieczne, bo magnetyt występujący w skałach zakłóca prawidłowe działanie kompasu, zaś kotwiczenie jest trudne, gdyż wyspa nie ma zatoki, a dno morskie jest głębokie.
Jednak to właśnie tu miejsce dla siebie znalazł endemiczny gatunek czarnej jaszczurki (Lacerta fiumana pomoensis), a także endemiczne gatunki roślin. Znacznie bliżej Komižy leży wyspa Brusnik, również zbudowana ze skał magmowych, która wyróżnia się swoim pozaziemskim krajobrazem. Na brzegu leżą wygładzone szare kamienie różnej wielkości, zaś na środku wyspy znajduje się uskok skalny wypełniony wodą morską, który rybacy Komižy „przekształcili” w zbiornik do przechowywania złowionych homarów. Palagruža to natomiast najbardziej wysunięta w morze wyspa archipelagu, wyjątkowo interesująca, gdyż to tu po raz pierwszy znaleziono unikalny minerał składający się z aragonitu, nazwany na cześć wyspy pelagozit.